Κατά την περίοδο 2014-2020, η Εθνική Στρατηγική Έξυπνης Εξειδίκευσης (ΕΣΕΕ) προσδιόρισε τους τομείς προτεραιότητας όσον αφορά την έρευνα, την τεχνολογία και την καινοτομία. Σήμερα, μια δεκαετία μετά από την έναρξη του σχεδιασμού της ΕΣΕΕ 2014-2020, διαφαίνεται ότι η Στρατηγική αυτή επηρέασε σημαντικά τον προσανατολισμό και την απορρόφηση σχετικών κονδυλίων. Επίσης, οι 13 Περιφερειακές Στρατηγικές Έξυπνης Εξειδίκευσης (ΠΣΕΕ) καθόρισαν σημαντικές περιφερειακές εξειδικεύσεις, οι οποίες σε ορισμένες περιπτώσεις άλλαξαν τον οικονομικό προσανατολισμό των Περιφερειών.

Η ΕΣΕΕ για την περίοδο 2021-2027, όπως εγκρίθηκε και δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2022, σχεδιάστηκε σε εθνικό επίπεδο λαμβάνοντας υπόψη τις περιφερειακές εξειδικεύσεις, όπως αυτές προτάθηκαν από τις Περιφέρειες της χώρας. Η ΕΣΕΕ 2021-2027, μέσα από τον εμπλουτισμό της Διαδικασίας Επιχειρηματικής Ανακάλυψης (ΔΕΑ) και τη δημιουργία μιας νέα δομής διακυβέρνησης σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο, φιλοδοξεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην αναπτυξιακή πορεία της χώρας, θέτοντας στρατηγικούς στόχους που δηλώνουν εξωστρέφεια και ενσωμάτωση νέων ιδεών, προώθηση της καινοτομίας και προσέλκυση τεχνολογικών επενδύσεων μέσα από την υπέρβαση εμποδίων, καλύτερου κανονιστικού πλαισίου και διαχειριστικής ικανότητας.

Τα επιλεγμένα πεδία παρέμβασης και οι προτεινόμενες δράσης της ΕΣΕΕ 2021-2027 δένονται με τα αποτελέσματα της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου και ταυτόχρονα παρέχουν πολλές νέες ιδέες για τεχνολογική ανάπτυξη και ανταγωνιστικότητα. Ο αποτελεσματικός συντονισμός της εφαρμογής των πεδίων παρέμβασης βασίζεται στην ανάπτυξη ενός ανανεωμένου συστήματος παρακολούθησης και αξιολόγησης, το οποίο εξυπηρετεί τόσο τις εθνικές όσο και τις περιφερειακές ανάγκες.

Ανανέωση των προτεραιοτήτων για την Περίοδο 2021-2027

Στο αρχικό στάδιο του προσδιορισμού ων προτεραιοτήτων τής ΕΣΕΕ, καθορίστηκαν οι τομείς προτεραιότητας της ΕΣΕΕ 2021-2027, οι οποίοι είναι οι εξής:

1. Αγροδιατροφική Αλυσίδα
2. Βιοεπιστήμες – Υγεία – Φάρμακα
3. Ψηφιακές Τεχνολογίες
4. Αειφόρος Ενέργεια
5. Περιβάλλον & Κυκλική Οικονομία
6. Μεταφορές & Εφοδιαστική Αλυσίδα
7. Υλικά – Κατασκευές & Βιομηχανία
8. Τουρισμός, Πολιτισμός & Δημιουργικές Βιομηχανίες

Όραμα και Λογική Παρέμβασης

Η διαμόρφωση της ΕΣΕΕ 2021-2027 λαμβάνει υπόψη όλα τα εμπόδια και τις προκλήσεις χρηματοδότησης, καινοτομικότητας, δικτύωσης, ικανοτήτων, διάχυσης, θεσμικού πλαισίου και στρατηγικών προτεραιοτήτων. Επίσης, λαμβάνει υπόψη τις προκλήσεις που καταγράφηκαν για τη χώρα αναφορικά με την καινοτομία, την ψηφιοποίηση, τη διεθνοποίηση και την ανάδειξη των ευκαιριών και δυνατών σημείων στους τομείς προτεραιότητας που εστιάζει. Με βάση αυτά, το όραμα της ΕΣΕΕ 2021-2027 συνοψίζεται στην παρακάτω φράση:
Όραμα της Εθνικής Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης αποτελεί η μετάβαση σε ένα αναπτυξιακό πρότυπο κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά βιώσιμο, στηριζόμενο στη γνώση και στην αξιοποίησή της μέσα από την παραγωγή υψηλή σε προστιθέμενης αξίας προϊόντων και υπηρεσιών, με προοπτική ενσωμάτωσης σε Διεθνείς Αλυσίδες Αξίας.
Η λογική παρέμβασης υποστηρίζει διακριτά αλλά και συνδυαστικά του Στρατηγικούς Στόχους της οι οποίοι είναι ευθυγραμμισμένοι με τις κατευθύνσεις του Στόχου Πολιτικής 1 του ΕΣΠΑ 2021-2027 και τον αντίστοιχο Αναγκαίο Πρόσφορο Όρο 1, και είναι οι εξής:

• Στρατηγικός Στόχος 1: Αύξηση της παραγωγής νέας γνώσης
• Στρατηγικός Στόχος 2: Αποτελεσματική αξιοποίηση και διάχυση νέας γνώσης
• Στρατηγικός Στόχος 3: Τεχνολογικός Εκσυγχρονισμός – υιοθέτηση καινοτομιών
• Στρατηγικός Στόχος 4: Ανάπτυξη, Δικτύωση & Διεθνοποίηση των ελληνικών επιχειρήσεων
• Στρατηγικός Στόχος 5: Αύξηση της εξωστρέφειας – Συμμετοχή σε Ερευνητικές, Τεχνολογικές και Επιχειρηματικές Διεθνείς Αλυσίδες Αξίας.

Για την επίτευξη των παραπάνω στόχων στους στρατηγικούς τομείς προτεραιότητας που εστιάζει η ΕΣΕΕ 2021-2027, απαιτείται μια σειρά παρεμβάσεων που ομαδοποιούνται σε οκτώ βασικά πεδία παρέμβασης:

1. Ανθρώπινο Δυναμικό
2. Υποδομές Έρευνας & Καινοτομίας
3. Μηχανισμοί, Υπηρεσίες & Δομές Υποστήριξης της Καινοτομίας
4. Σύνδεση Έρευνας και Παραγωγής.
5. Ψηφιακός Μετασχηματισμός
6. Κανονιστικό Πλαίσιο (Νομοθεσία, Διοίκηση, Φορολογία)
7. Προώθηση καινοτομίας από τον Δημόσιο Τομέα
8. Προβολή – Δημοσιότητα

Για την Περιφέρεια Αττικής, η ΕΣΕΕ 2021-2027 προβλέπει τους παρακάτω τομείς προτεραιότητας για την Περίοδο 2021-2027, οι οποίοι σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να επιβεβαιωθούν και εξειδικευτούν από τη Διαδικασία Επιχειρηματικής Ανακάλυψης: